Uroczystość Odsłonięcia Tablicy Pamiątkowej
Pamięci Pułkownika Stanisława Dąbka
Bohaterskiego Dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża
w wojnie z niemieckim najeźdźcą w 1939 roku.
W dniu 19 września 2022 roku w Gdyni na Obłużu Górnym przy ulicy Pułkownika Dąbka o godzinie 10.00 miała miejsce uroczystość odsłonięcia Pamiątkowej Tablicy Pamięci Pułkownika Stanisława Dąbka – Bohaterskiego Dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża.
Stanisław Dąbek - pułkownik piechoty Wojska Polskiego, Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża oraz Bohaterskich Obrońców Kępy Oksywskiej.
Urodził się 28 marca 1892 roku w Nisku w zaborze austriackim, w rodzinie o głębokich tradycjach patriotycznych i religijnych. Wychowywał się pod opieką matki oraz dziadka leśniczego i byłego Powstańca Styczniowego z roku 1863 Franciszka Powęskiego. Ukończył seminarium nauczycielskie w Sokalu. W 1911 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim.
W 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej trafił do austriackiego 34. Pułku Strzelców. W trakcie działań wojennych zostaje ranny, po zaleczeniu ran znów wraca na front, tym razem do 90. Pułku Piechoty w Wojsku Polskim. W wojnie polsko-bolszewickiej w 1919 roku został majorem. Następnie dowodzi batalionem w 8. Pułku Piechoty a potem pełni funkcję Dowódcy Batalionów w 7. i w 8. Pułku Piechoty. W 1924 roku uzyskuje awans do stopnia podpułkownika, zostaje Zastępcą Dowódcy 7. Pułku Piechoty w Chełmie /1925 -1928/ i Komendantem w Szkole Podchorążych Piechoty w Tomaszowie i Zambrowie /w latach 1928 -1930/. W dwa lata później został pułkownikiem, a po kolejnym dwuletnim okresie Dowódcą 52 Pułku Piechoty.
Pułkownik Stanisław Dąbek miał 47 lat, gdy 23 lipca 1939 roku został Dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej a następnie Dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża / około 18.000 żołnierzy/. Zanim wybuchły walki 1 września 1939 roku, Pułkownik Stanisław Dąbek odznaczył się dużym zaangażowaniem w przygotowaniu obrony stanowisk bojowych, uzupełnienia stanu uzbrojenia żołnierzy oraz przygotowań koniecznych do obrony Wybrzeża. Już w pierwszych dniach Kampanii Wrześniowej Jego Żołnierze zostali przez wroga odcięci od reszty kraju. Po ciężkich walkach Pułkownik Stanisław Dąbek zdecydował się oddać Rejon Gdyni i zorganizować dalszą obronę na Kępie Oksywskiej. W dniu 14 września 1939 roku doszło do generalnego wycofania się Jego oddziałów na nowe pozycje. Okrążony nadal dowodził obroną. Po załamaniu się obrony, gdy wszystkie możliwości obrony zostały całkowicie wyczerpane a zdobycie pozycji przez wroga pozostawało tylko kwestią krótkiego czasu – Pułkownik Stanisław Dąbek, żeby nie oddać się w ręce wroga - popełnia samobójstwo. Stało się to w dniu 19 września 1939 roku w rejonie Babich Dołów. Tuż przed śmiercią Pułkownik nakazał swoim żołnierzom przerwanie ognia, aby oszczędzić pozostałych przy życiu żołnierzy.
Po śmierci, w roku 1964, Stanisław Dąbek został awansowany na Generała Brygady.
Odznaczony : Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Medalem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi. Pośmiertnie otrzymał Order Krzyża Grunwaldu II klasy.
Jego Ciało spoczęło na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni Redłowie. Pułkownik Stanisław Dąbek przeszedł do Legendy Żołnierzy Wojska Polskiego - jako uosobienie i Wzór Żołnierskiego Męstwa, Wytrwania i Poświęcenia dla Ojczyzny.
Obrona Kępy Oksywskiej uważana jest za jeden z największych i najbardziej Bohaterskich wyczynów polskich wojsk lądowych w czasie Kampanii Wrześniowej.
Obok Westerplatte i Helu - Obrońcy Kępy Oksywskiej zajmują znamienite miejsce w Historii Batalii o Polskie Wybrzeże.
W Rocznicę Śmierci Bohaterskiego Pułkownika Dąbka dokonano odsłonięcia Tablicy Pamięci Bohaterskiego Dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża z 1939 roku w wojnie z niemieckim najeźdźcą.
Uroczystość odbyła się z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej i Orkiestry Wojskowej. W uroczystości udział wzięli :
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej – Marek Rutka,
Kontradmirał Marynarki Wojennej - Mirosław Aleksander Jurkowlaniec Dowódca 3. Flotylli Okrętów,
Komandor Przemysław Czernuszyc - Komendant Portu Wojennego w Gdyni,
Prezydent Miasta Gdyni – Wojciech Szczurek wraz z Przedstawicielami Rady Miasta Gdyni,
Przewodniczący Rady Dzielnicy Gdynia - Obłuże – Jan Gumiński wraz z Zastępcą Mariuszem Przybyszewskim i członkami Rady Dzielnicy Obłuże, przedstawiciele Rad Dzielnic Miasta Gdyni, Zastępca Wójta Gminy Kosakowo – Marcin Kopitzki,
Związek Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej był reprezentowany w Imieniu Prezesa Zarządu Krajowego Generała Związku Stanisława Władysława Śliwy przez Skarbnika Zarządu Krajowego Generała Brygady Związku – Witę Ludwichowską-Pawłowską wraz z asystującymi Pułkownikami Związku : Julianem Sztandarą i Sławomirem Dzięgielewskim,
Zastępca Dyrektora Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni – Aleksander Gosk,
Stowarzyszenie Emerytowanych Oficerów Marynarki Wojennej w Gdyni,
Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Młodzież wraz z nauczycielami ze Szkoły Podstawowej Imienia Pułkownika Stanisława Dąbka ze Zbychowa k/Wejherowa,
Przedstawiciele Stowarzyszenia Sanoka i Ziemi Sanockiej,
Reporterzy TVP3 O/Gdańsk.
W trakcie uroczystości, Inicjator upamiętnienia Bohaterskiego Pułkownika Stanisława Dąbka – Dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża w wojnie z niemieckim najeźdźcą – Pan Jan Gumiński – Przewodniczący Rady Dzielnicy Obłuże został uhonorowany Złotym Honorowym Krzyżem Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej. Aktu uhonorowania dokonała Generał Brygady Związku Wita Ludwichowska-Pawłowska w asyście Pułkowników Związku : Juliana Sztandary i Sławomira Dzięgielewskiego.
Tekst i zdjęcia - gen.bryg.zw. Wita Ludwichowska-Pawłowska
